پیام آیة الله العظمی جوادی آملی به دانش پژوهان؛

           شش اصل معرفتی، تربیتی و اخلاقی  

تغذیۀ روح از حکمت و محبت
یکم: همان طوری که فرشتگان از تسبیح و تحمید و تهلیل و تکبیر خدا، اغتذا می‌کنند، روح مجرد انسانی نیز از حکمت و محبّت تغذّی می‌نماید تا هم شأن عقل نظری او با حصول معارف غیبی تغذیه گردد، و هم شأن عقل عملی وی با شهد محبت کامیاب شود. لذا برنامهٴ اصلی رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) در چهرهٴ تعلیم کتاب و حکمت و تزکیهٴ نفوس تجلی نمود، و اجر رسالت آن حضرت محبت عترت شد، که هیچ گاه از قرآن جدا نخواهند شد.
بنابراین، وِداد معلمان آسمانی و مودّت وحی الاهی اوّلین شرط فرشته خویی است.

علم وسیله تقرّب به حق تعالی
دوم: چون جان لبریز از محبّت خدا و اولیای او فراتر از قلمرو زمان و گسترده‌تر از فلات زمین است، برای تعلم وی نه زمان مخصوص معتبر است و نه زمین خاص شرط است؛ چنان‏که هیچ کدام از علل و عوامل مادی مانع آن نخواهد بود، لذا نه تنها هر روز باید بر درجات علم افزود، چنان‏که از حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) منقول است: روزی که بر دانشم افزوده نگردد، برایم مبارک نیست؛ بلکه هر محفلی باید سبب ازدیاد معرفت گردد، چنانکه از آن حضرت(صلی الله علیه و آله و سلم) رسیده است؛ هر کس در مجلسی بنشیند و چیزی در آن مجلس نیاموزد و بر دانش خویش نیفزاید، جز دوری از خدا سبحان بهره نبرده است.
از آن چه گذشت روشن می‌شود که علم وسیلهٴ تقرّب به خداست، و یکی از بارزترین مصداق آیهٴ کریمه‏‌ی: ﴿وابتغوا إلیه الوسیلة﴾ می‌باشد، زیرا چیزی که تحصیل آن مایهٴ قرب به خدا و تعطیل آن سبب بُعد از اوست، حتماً وسیلهٴ مناسبی برای شناخت خدا و امتثال وظیفهٴ الاهی خواهد بود.

هر چیز بدون وجه خدا هالک است
سوم: همان طوری که با سرمایهٴ معرفت خدا و محبّت او سراسر جهان هستی وجه‌الله می‌باشد، و برابر آیهٴ مبارکه‏‌ی: ﴿فأینما تولّوا فثمّ وجه الله﴾ به هر چیزی و شخصی، به هر کوی و برزنی و به هر سمت و سویی نگاه شود، چهرهٴ رحمت خدا جلوه‌گر بوده، متن صراط مستقیم می‌باشد، با غفلت از دفینهٴ غیبی و اغماض از رمز و راز فطری، تمام جهات عمودی و افقی جز کژراهه چیزی نخواهد بود، چنانکه از تمثیل آیهٴ کریمه‏‌ی: ﴿أینما یوجّهه لا یأتِ بخیرٍ﴾ استنباط می‌گردد.
برهان مطلب در قرآن کریم چنین تبیین شد: چون هر چیز بدون وجه خدا هالک است؛ ﴿کل شی‏ءٍ هالک إلاّ وجهَه﴾، اگر به هر چیزی بدون آیت بودن نسبت به خدای معروف و محبوب نگریسته شود، ناظر و منظور و نظر، محکوم به هلاکت‌اند و بر هالک جز کژی چیزی نیست.

صفحات: 1· 2